Kiến trúc Hiện đại nhiệt đới (Tropical Modernism) là một phong cách kiến trúc ra đời vào giữa thế kỷ 20, khéo léo kết hợp những nguyên tắc kiến trúc hiện đại, đề cao vẻ đẹp lý tính, đơn giản, với những nguyên tắc kiến trúc bản địa (Vernacular principles) cũng như kỹ thuật và phong cách xây dựng truyền thống vùng nhiệt đới. Phong cách kiến trúc Hiện đại nhiệt đới nhằm tôn vinh và giới thiệu vật liệu, phong tục địa phương đến thời đại mới. Nói cách khác, đây là sự hòa quyện giữa tính thẩm mỹ tối giản của thế giới hiện đại, hòa cùng những nét văn hóa và khí hậu đặc trưng của vùng nhiệt đới.
Sự kết hợp độc đáo này không chỉ đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ hiện đại của con người mà còn đề cao các giải pháp thụ động trong thiết kế, giúp công trình giảm thiểu phụ thuộc vào điện và các yếu tố bên ngoài. Kiến trúc nhiệt đới hiện đại có thể là mở ra cánh cửa của những phát minh mới về vật liệu và công nghệ, những tiện ích tiên tiến nhất, đồng thời cho thấy sự sáng tạo của con người trong việc tạo nên những không gian đa năng và mang tính cá nhân hóa.
Gian phòng khách của Ray of Light House được ngăn cách với sân bằng ao nước với hệ thống ống dẫn nước từ mái nhà Phong trào này là cách kiến trúc thích nghi với điều kiện khí hậu tự nhiên, mở ra những cơ hội mới trong việc kết hợp vật liệu, tôn vinh văn hóa và phương pháp xây dựng bản địa. Phong trào đặc biệt phát triển mạnh mẽ ở Châu Á, Châu Phi, Châu Mỹ Latinh và Sri Lanka. Những kiến trúc sư nổi tiếng như Geoffrey Bawa ở Sri Lanka, Charles Correa ở Ấn Độ, Jane Drew và Maxwell Fry ở Tây Phi là những người tiên phong thực hành phong cách kiến trúc này. Các công trình của họ đã lan tỏa rộng rãi những phương pháp xây dựng nhiệt đới và giá trị xã hội tiêu biểu trong bối cảnh hiện đại.
Gần 40% diện tích trái đất thuộc vùng nhiệt đới, nơi sở hữu điều kiện khí hậu đa dạng. Để thích nghi với môi trường sống này, con người buộc phải tìm ra những giải pháp bản địa thông minh để ứng phó với các yếu tố thời tiết tác động trực tiếp đến cuộc sống hằng ngày.
THÍCH ỨNG VỚI KHÍ HẬU NHIỆT ĐỚI
Năm 1944, sau Chiến tranh Thế giới thứ II, Maxwell Fry và Jane Drew ở lại Bờ biển Vàng (Gold Coast), Tây Phi để xây dựng trường học và cao đẳng. Nhưng lần này, họ muốn tận dụng cơ hội để thử nghiệm các kỹ thuật hiện đại trong bối cảnh khí hậu khắc nghiệt. Bộ đôi tài năng này đã sáng tạo nên nhiều phương pháp làm mát thụ động, tối đa hóa bóng râm và thông gió, bao gồm việc sử dụng các tấm che nắng (Brise-Soleil), cửa thông gió có thể điều chỉnh và mái hiên rộng rãi.
Jane Drew và Maxwell Fry cùng mô hình một những dự án của họ ở Gold Coast, 1945Cũng giống như vậy, Geoffrey Bawa, người đã bắt đầu sự nghiệp của mình bằng cách học theo Le Corbusier, nhanh chóng tạo ra phong cách quốc tế riêng biệt của mình - Kiến trúc Hiện đại nhiệt đới. Ông khéo léo hòa quyện văn hóa của quê hương mình với kiến trúc thuộc địa truyền thống. Bawa được mệnh danh là người tiên phong của phong cách này. Ông sử dụng ánh sáng, không gian và vật liệu như những nhạc cụ để sáng tác nên những bản hòa tấu kiến trúc. Các thiết kế của Bawa không chống lại thiên nhiên mà thúc đẩy mối liên kết gần gũi giữa con người và môi trường.
Kiến trúc sư Geoffrey BawaMỘT SỐ CÔNG TRÌNH MANG PHONG CÁCH KIẾN TRÚC NHIỆT ĐỚI CỦA BAWA
Khám phá những công trình nổi tiếng thế giới theo phong cách kiến trúc nhiệt đới hiện đại của Geoffrey Bawa, chủ yếu tọa lạc tại Sri Lanka, bao gồm:
Dự án De Saram House
NHỮNG CÔNG TRÌNH NỔI TIẾNG DO CÁC KIẾN TRÚC SƯ KHÁC THỰC HIỆN
Cùng khám phá một số công trình theo phong cách kiến trúc nhiệt đới hiện đại nổi bật tại Châu Á:
Chirathu Residence của Ar. Vinu Daniel
Mặc dù từng vấp phải những lời phê bình về gốc gác thuộc địa, phong cách kiến trúc này vẫn được chấp nhận rộng rãi trên toàn thế giới. Ngày nay, khi con người ngày càng hướng đến thiên nhiên, phong cách này mở ra cánh cửa khám phá bản sắc văn hóa và thẩm mỹ của từng địa phương. Không chỉ vậy, nhiều công trình còn phản ánh xu hướng thiết kế hiện đại, đồng thời cân nhắc đến các yếu tố tác động của môi trường tới con người. Điều này thúc đẩy một nền tảng kiến trúc có tính thích ứng và thấu hiểu bối cảnh hơn.